ලංගමට පෙම් කල එදා..

ලංගම කිව්වම ඉස් ඉස්සෙල්ලම මතක් වෙන්නේ අර ඩුකු ඩුකු ගගා කෑලි වැටෙන්න ඔන්න මෙන්න තියාගෙන හරිම ලතාවට එන ලස්සන(දුවිලි පිරුන) රතු පාට බස් එක.ඔය බස් වලට ඉස්කෝලේ යන කලේ පෙම් කරපු උන් කියක් කියල ඉන්නවද ඉතින්...සීසන් අරගෙන පැය ගණන් රස්තියාදු වෙලා රතු පාට ඔය බස් වල ගිහින් ගෙදරින් දෙන සල්ලි ඉතුරු කරගන්න කොච්චර නන් කටු කෑවද ඒ කලේ..(කටු කාල ඉතුරු කාගන්න සල්ලි වලින් ඉස්කෝලේ යන පොඩි එව්වෝ කරන ඒවා නන් අහන්න එපා ඉතින්)එත් හරි ලස්සන මතක ගොඩක් ඉස්කෝලේ යන කලේ එකතු කරන්න මේ රතු පාට බස් එකට පුළුවන් උනා.මේ බස් වල සීසන් අරන් ඉස්කෝලේ ගියපු උන්දැලා දන්නවා මේ බස් කොච්චර ඉක්මනට යනවද,කොච්චර සැපට යන්න පුලුවන්ද කියල.හිකිස්...

ගෙදරින් අම්මල සීසන් එක අරන් දෙන්නේ සල්ලි දීල යනවට වඩා ඇත්තටම ඉස්කෝලේ යන ලමෙක්ට ලාබදායිම දේ සීසන් එක නිසා.එත් ඉතින් සීසන් එක අතේ තියෙනවා කියල අම්මල උදේට සල්ලි නොදී ඉන්නවද කවදාවත්..නෑ නේ..එහෙම තත්වයක් ඇති වීගෙන එනකොට ටින් ගාල ඇදල දාන්න අගේ ඇති කතාවක් තියනව මේ කට්ටිය ලග.."අම්මේ සි ටි බි බස් එන්න පරක්කුයි,ඉස්කෝලේ යන්න වෙන්නේ පරක්කු වෙලා..අනික ඕව ඉස්කෝලේ ළමයි දැක්කම නවත්තන්නෙත් අඩුවෙන්..සීසන් එක තිබුනට වැඩක් නෑ.යන්න වෙන්නේ අනිත් බස් වල.."
ඔය කතාව ඇහුණාම අම්මගේ හිත උණු වෙලා සල්ලි දෙනවා.(ඔය කතාව ඒ විදියට ගිම්මිත් කියල තියනවනේ.හිකිස්) ගෙදරින් සල්ලි ඉල්ලගෙන ගියාට කීය හරි වෙනකන් ඉදල ඉස්කුල් බස් එකේම තමා යන්නේ.ගිම්මි නන් ගේ ලගින්ම නගිනවා ඉස්කුල් බස් එකට කිසි කරදරයක් නැතුව.ඕක ඉතින් ඕනම අම්ම කෙනෙක් නොදන්නා දෙයක් නෙමෙයි.එහෙමයි කියල කවදාවත් සල්ලි නොදී ඉන්නේ නෑ නේ.හැමදාම ගෙදරින් දෙන සල්ලි බැග් එකට දාගෙන සීසන් එකෙන් යන එනකොට සැහෙන්න ගානක් අපේ අතේ අන්තිමට ඉතුරු වෙනවා.ඕව වලින් ඉතින් යාළුවන්ට තෑගි අරන් දෙන්න,තව පොඩි පොඩි ගැජට් කැලි ගන්න වගේ දේවල් වලට ගෙදරට කෙදිරි ගන්නේ නැතුව වියදම ශේප් කරගන්න පුළුවන්.

හැබැයි සමහර කොන්දොස්තර මහත්වරු නන් ඉස්කෝල ළමයි එක්ක තියෙන්නේ මාර තරහක්.සමහර බස් ඇත්තටම නවත්තන්නෙත් නෑ ඉස්කෝලේ ළමෙයෙක් විතරක් ඉන්න හෝල්ට් වල.අමාරුවෙන් අකමැත්තෙන් හරි නග්ග ගත්තොත් එහෙම...අම්මේ...කියල වැඩක් නෑ එයාගේ අතින් සීසන් අරන් දුන්න වගේ උදේ පාන්දරට කපනවා කොටු දෙකම.(කපනව නෙමෙයි කුරුටු ගාලම දානවා.) ඒ වෙලාවට ඉතින් ඒ මනුස්සයගේ පරම්පරා හතකට හෙන ගහන්න කියාගෙන තමයි උදේට යන්නේ.ඔය තරහ කවදාවත් ඉවර නොවෙන තරහක්.ඉස්කෝලේ ළමයි එක්කම ඔය තරම් තරහ ගන්නේ ඉතුරු වෙන්නේ නැති රුපියලට දෙකට කියල අපි නොදන්නවා නෙමෙයිනේ.හැබැයි ඒ අතර හුගක් හොද කොන්දොස්තර මහත්වරු ඉන්නව.සීසන් කිව්වම ඉල්ලනේවත් නැතුව හිනා වෙලා යන.ඒ මිනිස්සු දන්නවා ඉස්කෝලේ ළමයින්ගේ එකම අදායම් මාර්ගේ සීසන් එක කියල.ඒ වගේ කොන්දොස්තර මහත්වරුන්ගේ පරම්පරා හතක් ගොඩ යන්න ඕනේ කියල පින් දීල තමයි බස් එකෙන් බහින්නේ.කාලයක් එකම රූට් එකේ යනකොට දැනගන්නවා මොන කොන්දොස්තරවරුද හොද,මොක්කුද මුස්පේන්තු කියල.(මුස්පේන්තු කස්ටිය ඉන්න වෙලාවට ගිම්මිගේ යාලුවෝ නන් ටිකිරි මොලේ පාවිච්චි කරලා "සීසන් එක බෑග් එකේ,බෑග් එක ඉස්සරහ"..ඔන්න ඔය වගේ ඒවා කියල සීසන් එක බේරගන්නව )ඉස්කෝලේ ළමයෙක් හුග වෙලාවට යන්නේ ගමන් වාර දෙකයි.අමතර ගමනක් වැටුනොත් ඇරෙන්න ඉස්කෝලේ ළමයි වෙන කොහෙවත් යන්නේ නෑ නේ.එත් ඉතින් අර උන්දැලා හිතන් ඉන්නේ දවසට විසි තිස් පාරක් ගමන් යනවා කියල.ඕක තමයි තියන කෙදජනකම සිද්දිය.

ඉස්කුල් බස් වල තත්වේ නන් මිට ටිකක් වෙනස්.හැබැයි ඔය ඉස්කුල් බස් වලටත් එනවා නසරානි කොන්දලයි,ඩ්රයිවර්ලයි.(අපිත් එක පාරක් එහෙම එව්වෝ දෙනෙක් ගෙදර යැව්වා.හිකිස්...එක පස්සේ කියන්නන්.නැත්තන් මේක කොහේ නවතීද දන්නේ නෑ)ඉස්කුල් බස් වල යන හුගක් කොන්දොස්තර අංකල්ලා හරි අයියල හරි ටික්කො ඉන්නව කියල ආරංචි උනොත් තමයි සීසන් මාර්ක් කරන්නේ.(අපි නන් එකත් කියල රව්ම් කරගන්නවා මිසක් කපන්න දෙන්නේ නෑ.එතකොට තව පාරක් යන්න පුළුවන්නේ.)ඉස්කෝලේ යන කලේ පොඩි සින්දුවක් කියාගෙන බස් එකට තට්ටුවක් දාගෙන යනකොට එකට සහය දෙන කොන්දොස්තර අංකල්ලා අයියලත් ඉන්නව.කැස්බෑව ඩිපෝවෙන් නන් වාරෙන් වාරෙට තමා කට්ටියව මාරු කරන්නේ.ඒ නිසා හුගක් අය ළමයින් එක්ක එකතුයි.(දැනටත් සමහර අය සල්ලි නොගෙන කතා කරලා ටිකට් එක දීල යන වෙලාවල් තියනවා)හැබැයි අමතර පන්ති යන දවසට නං හුගක් කස්ටිය අහිංසක හොර වැඩක් කරනවා.අපේ ඉස්කෝලේ ඉදන් කොහුවල පැත්තට එන්නේ ඉස්කුල් බස් 3යි.එකක් 120.අනිත් ඒවා 138,176.ඉතින් කොහුවල,නුගේගොඩ පන්ති යන කස්ටියගේ සීසන් වල මේ බස් තුනේම අංක තියනවා.ඕක ඉතින් මහා ලොකු හොර වැඩක් ද... නෑ නේ නේද අනේ...සමහර කොදොස්තර මහතයල නං මේ වැඩේ දන්නවා,ඔන්න යුද ප්‍රකාශ කරනවා..ඕවට සැලෙන්නේ නෑ ඒ කලේ සීසන් ඇත්තෝ..."අපි සීසන් ගන්නකොට කිව්වම ලියපු අන්කල් තම දාල දුන්නේ,අපි මොන කරන්නද?" කොහොමද උත්තරේ..ඕව ඉතින් හොයන්න යනවද..නෑ නේ..වැඩේ ශේප්..ලංගම පාඩු ලබන එක අහන්නත් දෙයක්ද ඉතින්.(ගිම්මි 120 ගියපු නිසා දාගන්න තිබුනේ 138,176 විතරයි..මුන් කෙල්ලොද කියල හිතනවා එහෙම නෙමේ,කොල්ලෝ ඔයිට හපන් ඒවා කරනවා.)

ඉස්කෝලේ යන ළමෙක් නන් කොහොමහරි බලන්නේ සීසන් එකෙන්ම දවස එහෙ මෙහෙ කරගන්න.ඉතින් කිය හරි වෙනකන් හෝල්ට් වල ඉදල ඔය රතු බස් එකේම යනව.කොච්චර ලස්සන,සින්දු දාල තියන වෙන බස් ඇවිත් නැවැත්තුවත් අහක බලාගෙන රතු බැස්ම හොයපු අතීතයක් ගිම්මිටත් තිබුන නිසා ලංගමට කොච්චර ඉස්කෝලේ ළමයි ආදරේ කලාද කරනවද කියලත් හොදට දන්නවා.අපි ඉස්කෝලෙන් අව්ට් වෙන්න ලං වෙන කොට ලන්ගමේ තත්වේ ගොඩක් හොද අතට හැරුන.ලන්ගමේ කිව්වට මන් දන්නේ කැස්බෑවේ ඩිපෝව ගැන.අලුත් මැනේජර් අන්කල් කෙනෙක් ආපු නිසා වෙන්න ඕනේ.(අපිත් වෙන බස් එකක් ඉල්ලගත්ත ඔය අන්කල්ට කියල..එකත් පස්සේ කියන්නන්.) දුවිල්ල අඩු, සෙටප් එහෙම තියන, ශීට් තුනේ ලස්සන බස් ගොඩක් කැස්බෑව ඩිපෝවට ආව.අලුත් කොදොස්ත්රවරු ඩ්‍රයිවර් මහත්වරු අරන් අනිත් බස් වලට කලින් සි ටි බි යන්න ගත්තම මිනිස්සු ඒවාට ඇදිල යන්න පටන් ගත්ත.දැනටත් මේ පැත්තෙනං සි ටි බි බස් ප්‍රයිවට් ඒවාට වඩා හුගක් වෙලාවට ඉක්මන්.ඉස්සර ඉදන්ම ලංගමට ආල වඩපු නිසාමද මන්ද දැනටත් සමහර වෙලාවට ඔය බස් එකක් දැක්ක ගමන් හදවත කිරි ගැහිලා අත පය සලිත වෙලා පෙරලගෙන දුවගෙන ගිහින් ඔය බස් එකට නගින මොකද්ද මන්ද මෙව්වා එකක් මට තම තියනවා අප්පා..

කව්රු කොහොම මොන දේ කිව්වත් ලංගමට වැඩිපුරම ආදරේ කරන්නේ ඉස්කෝලේ ළමයි.සීසන් තියන් ඈයෝ තමයි ඉතින්.එක කාලාන්තරයක් තිස්සේ පැවත එන වගේම ඉදිරියත් එසේම පවතින දෙයක්.හැබැයි දැන් අර මැෂින් එකට පන්ච් කරන කාර්ඩ් සිස්ටමැටික් එකක් නිසා ඉස්කෝල ළමයින්ගේ අහිංසක හොර වැඩ කරන්න වෙන්නේ නෑ කියලනන් ආරංචි උනා ළගදි.ඒ මොන කලත් හුගක් ඉස්කෝලේ ළමයින්ට සානුකම්පිතව සලකන කොන්දොස්තර මහත්තරු තාමත් ඉන්නවා.ඒ නිසාම තමයි හැමදාටම ඉස්කෝලේ ළමයි ලංගමට ආදරේ කරන්නේ.